مهدی تدینی

برگزیده دومین مهرواره هوای نو - سال 1402

هوای نو

مهدی تدینی

خوزستان / دزفول

برگزیده

ارکان هیأت / ستایشگر / آیین‌ها، سنت‌ها و مداحی‌های بومی

دومین مهرواره هوای نو - سال 1402

چلاب‌خوانی که به شهرش وفادار است

حاج مهدی تدینی، مداح دزفولی مقیم قم از حدود ۳۰ سال پیش مشغول ستایشگری آل‌الله است که اولین مداحی‌اش را در ۹ سالگی با شعر معروف امام خمینی یعنی «من به خال لبت ای دوست گرفتار شدم» پیش برده است. می‌گوید: «روی این شعر آهنگی گذاشتم و آن در حلقه سنتی چلاب دزفول اجرا کردم.»
این مهندس مکانیک از دانشگاه صنعتی اصفهان حالا مشغول تحصیل درس خارج فقه حوزه علمیه قم است، اما در شهر خودش از 2 استاد و در قم از 2 استاد دیگر بهره‌مند شده است. در قم، شهری که در آن  زندگی می‌کند از حاج مهدی سلحشور و سیدمهدی میرداماد استفاده کرده و روضه‌خوانی را از این دو آموخته است.
خودش می‌گوید که پیش از این‌که روضه‌خوان باشد، در حسینیه شهدای کربلا، مسجد محمدی و هیأت روضه‌الزهرا سلام‌الله علیها دزفول نوحه می‌خوانده، اما اوج‌گیری روضه‌خوانی‌اش مربوط به دوره دانشجویی در دانشگاه صنعتی اصفهان است: «استفاده از ظرفیت‌های معنوی دانشگاه صنعتی اصفهان باعث شد که من روضه‌خوان شوم.»
او نوحه‌خوانی را در «چلاب‌خوانی» دزفولی‌ها آموخته و پیش برده است. از نظر او، حفظ و نگهداشت آیین‌ها و سنت‌ها و مداحی‌های بومی همان ستایشگری‌هایی است که بر اساس سنن دیرین بومی و محلی انجام می‌شود. هرچند که چلاب در دزفول با چلاب در بوشهر و خرمشهر تفاوت‌های اساسی دارد، اما همه آن‌ها بر اساس سنت‌های پیشین و آمیختگی با فرهنگ مداحی جنوبی است.
حاج مهدی می‌گوید که این تفاوت‌ها کاملاً شکلی است و ناظر بر چرخی است که عزاداران و سینه‌زن‌ها می‌زنند، دست به کمر دیگری می‌گیرند و خم می‌شوند و بالا می‌آیند. اصل و اساس این نوحه‌خوانی ثابت است و تفاوتی با دیگری ندارد.
او، توصیه بنیانگذار جمهوری اسلامی، حضرت امام (ره) در حفظ عزاداری‌های سنتی را سرلوحه کار خودش قرار داده است. برای همین، هیأتش روضه‌محور و شبیه روضه‌های تهران است.
او در شهر جنوبی دزفول، دو کار کرده است؛ یکی احیا چلاب‌خوانی‌ها که با نام مهدی تدینی عجین شده و دیگری روضه‌محور کردن هیأت‌های این شهر. او با این همه سابقه، ابایی ندارد که مداح دسته‌های عزاداری جنوب به شمال شهر دزفول در روز تاسوعا باشد. می‌خواند و هیأت را به سمت شمال می‌برد و فردا، در صبح عاشورا عزاداران هیأت‌های شمال شهر به جنوب می‌آیند و مهمان جنوبی‌ها می‌شوند.
این کار، یعنی مهمانی هیأت‌ها از جنوب به شمال و شمال به جنوب، امری تاریخی است و این ستایشگر، تلاش کرده تا سنت قدیمی‌ها در زادگاهش حفظ شود.