30 سال تلاش برای ثبت تاریخ عزاداری قم
تاریخ تکایا و عزاداری قم: به انضمام تذکره شعرای مرثیهگوی قم در سال 1371 توسط «مهدی عباسی» منتشر شده است. این کتاب در رشته مستندنگاری عنوان برگزیده رشته مستندنگاری بخش کتاب سال هیأت مهرواره هوای نو را به دست آورده است. این اثر حاصل تلاش مؤلف در گردآوری محتوا، تصاویر و اسناد در طول 30 سال است و بخش عمده کتاب را تاریخ شفاهی تشکیل میدهد که اگر مؤلف اقدام به ثبت و ضبط آن نمیکرد اینک با فقدان بیشتر راویان کتاب، انتقال سینه به سینه این مطالب نافرجام میماند.
مهدی عباسی به عبارت بهتر از زمان نوجوانی و جوانی به گردآوری اسناد و مدارک و عکسهای تاریخی مربوط به قم اهتمام ویژهای داشته است و حاصل این تلاش و کوشش تحسین برانگیز و خستگی ناپذیرانه تشکیل مجموعهای بینظیر و بیدیل از این اسناد و عکسها و نشر چندین کتاب ارزنده است.
«تاریخ تکایا و عزاداری قم» در 374 صفحه در قطع وزیری منتشر و بلافاصله نایاب شد. بار دیگر این کتاب با همان ویژگیها یعنی در برداشتن اسناد و مدارک منحصر به فرد و اضافات از جمله «تذکره شعرای مرثیهگوی قم و برگهایی از نسخه خطی انجمن ادبی گلشن شیوا» در409 صفحه در قطع رحلی از سوی بنیاد قمپژوهی در سال 1391منتشر شد. یکی از ویژگیهای تألیفات عباسی به جز بهرهمندی از منابع کمیاب یا نایاب، استفاده از روایت اشخاص مطلع یا همان تاریخ شفاهی است.
این کتاب به دو قسمت عمده تقسیم شده است: یکی تکیههای قم و دیگری تذکره شاعران مرثیهگوی. در قسمت تکایا ضمن شرح عزاداری در خانه و شبیهخوانی و شجاعتخوانی و نوحهخوانی و سردم و سخنوری و سنگابخانه و تکیه، تکایای قدیم قم در دوران قاجار و پهلوی را از جمله تکیههای میدان میر و سنگ سیاه و عشقعلی و ملا محمود و پنجه علی و شاه خراسان و چهل اختران و گذر جدا و عربستان و دروازه کاشان را توصیف کرده است. در قسمت شاعران از مرحومان آذر بیگدلی و ارباب و تندری و ناجی و اشراقی و حرمی و جواهری و آزادگان و فولادی و حیات بخش و مجاهدی و تعدادی دیگر یاد شده است.
این اثر نخستین کتاب در باره تکیههای قم و همانطور که گفته شد برخوردار از تصاویر و اسناد منحصر به فرد است. حتی میتوان این کتاب را بخشی از تاریخ دو قرن اخیر شهر قم دانست. «کتاب تاریخ تکایا و عزاداری» که از جمله آثار انتشار یافته بنیاد قمپژوهی است، اثر مصوری است که تصاویر بینظیر موجود در آن از ویژگیهای متمایز آن محسوب میشود.
از عباسی آثار دیگری هم به چاپ رسیده است که یکی دیگر از آنها مجموعه شعر عطر تربیت است.