ارکان هیأت

شاعر هیأت

با تخلص می‌شناسیمش

وقتی از «شاعر هیأت» سخن می‌گوییم، منظور همان کسی است که در هیأت، شعر می‌گوید. او یا برای مداح، شعری اعم از رباعی، غزل، نوحه، سرود و ... می‌سراید یا همین قالب‌ها را برای کسی که فقط می‌تواند شعر را به صورت دکلمه، بدون صوت و صدا بخواند.
شاعر هیأت می‌تواند خودش آن شعر را خوانده باشد یا به مداح، شعرخوان یا حتی سخنران هیأت داده باشد که شعرش را در محیط هیأت قرائت کند.
برای اثبات شاعر هیأت بودن، نیازی به ارائه اشعار مختلف نیست؛ همین‌که مستنداتی مثل قرائت و «تخلص شعر» برای خوانده شدن یک شعرش بفرستد، کافی است.

 مشاهده فیلم راهنما

شعرخوان هیأت

یک پُست جدید در هیأت

شعرخوان هیأت، آداب شعرخوانی را می‌داند و می‌تواند نظم و وزن شعر را به خوبی و دقت لازم ادا کند. او یکی از اجزای اصلی ارکان هیأت، این نهاد مردمی است که تکیه‌گاه بررسی‌های آن، خوانش شعر در هیأت است و این شخص می‌تواند شاعر شعر هم باشد.
شعرخوان هیأت، علاوه بر این‌که شعر را بی‌عیب و نقص می‌خواند باید آکسان‌گذاری‌ها، مکث‌ها و عبورهای یک شعرخوان حرفه‌ای را در شعر بداند.
بعضی هیأت‌ها به شعرخوانی جایگاه ویژه بخشیده‌اند و افرادی را به این منظور دعوت می‌کنند؛ به نحوی که امروزه شعرخوانی به یکی از اجزای مهم برنامه‌ها تبدیل شده است.

 مشاهده فیلم راهنما

نوحه‌سرا

نوحه‌سرا، شاعری است با تسلط بر آهنگ

«نوحه‌سرا» می‌تواند همان شاعر هیأت هم باشد، با این تفاوت که او باید به لوازم نوحه‌سرایی تخصصی مجهز باشد که داشتن سبک و ملودی یکی از لوازم این کار است.
انواع و اقسام نوحه، اعم از سرود، زمزمه، زمینه، رجز، تک، شور، دودمه، واحد و شکل‌های دیگر نوحه‌سرایی در این رشته جا می‌گیرند و نوحه‌سرا می‌تواند خودش آن را خوانده باشد یا به نوحه‌خوان، شورخوان و یا سرودخوان بدهد تا آن را در هیأت بخواند.
نوحه‌سرای هیأت، اثر خود را روی موسیقی، آهنگ و ملودی سوار می‌کند و با سبک‌سازهایی که روی نوحه هیأت کار می‌کنند در ارتباط مستقیم است.

 مشاهده فیلم راهنما

مدیحه‌خوان

آن‌جا که فقط مدح می‌خوانند

هوای نو برای کسی که نوحه، دعا و مناجات می‌خواند، رشته‌های دیگری هم طراحی کرده و کسی که فقط به مدح و منقبت ائمه اطهار سلام‌الله علیها می‌پردازد، می‌تواند آثارش را در آن شرکت دهد.
مدیحه‌خوانی، توسلی است که یکی از اهل بیت(ع) را ستایش می‌کند. این کار می‌تواند با یک رباعی مناجاتی شروع شود، با قصیده و غزل پیگیری شود و با توسل، روضه یا حتی نوحه و سرود مختصر پایان یابد.

 مشاهده فیلم راهنما

نوحه‌خوان

رفیق نزدیک نوحه‌سرا و سبک‌ساز

وقتی از «نوحه‌خوان» حرف می‌زنیم، منظور کسی است که نوحه از حنجره او خارج می‌شود نه از ذهنش. البته شاید نوحه‌خوان، یکی از ساخته‌های خودش را بخواند که اشکالی هم ندارد. او هم می‌تواند در رشته نوحه‌سرا شرکت کند و هم در رشته نوحه‌خوان؛ ولی عموم نوحه‌خوان‌ها، شعر نوحه را از نوحه‌سرایان گرفته‌اند و خودشان شاعر نیستند. یک وجه مشترک بین نوحه‌سرا و نوحه‌خوان هم هست که آشنایی با ملودی و موسیقی نوحه است. بنابراین نوحه‌خوان هیأت باید به سبک و ملودی نوحه یا سرود مسلط باشد و بتواند آن را مطابق آن‌چه شاعر و سبک‌ساز پیش‌بینی کرده‌اند، اجرا کند.

 مشاهده فیلم راهنما

ادعیه‌خوان

تسلط به زبان دعا مهم است

کسی که «ادعیه‌خوان» است و در میان اهل هیأت به مناجات‌خوانی شهرت دارد، حتماً هم تسلطش به زبان دعا خوب است، هم فراز و فرودها را می‌شناسد و هم لحن‌پذیری هر عبارت مناجات را می‌داند
یکی از شرایط ثبت‌نام در رشته «ادعیه‌خوان» این است که مجلس دعا در هیأت باشد. دعاخوانی در زیارتگاه‌ها، حرم‌ها و مساجد قابل احترام است، اما چون هوای نو برای فضای هیأت طراحی شده، این مجلس باید در هیأت باشد.

 مشاهده فیلم راهنما

منبر بین‌الملل

سخن گفتن با مخاطب غیرایرانی به زبانی دیگر

خیلی از مداحان و منبری‌ها، برای مداحی یا سخنرانی به خارج از کشور سفر می‌کنند، اما این‌که یک منبری در جمع ایرانیان مقیم اروپا یا آمریکا سخنرانی کند، مد نظر طراحان این رشته نیست، بلکه منبری بین‌المللی به کسی می‌گویند که به زبان‌های غیرفارسی اعم از انگلیسی و عربی مسلط باشد و بتواند با این زبان‌ها با مخاطب غیرایرانی در کشورمان یا سایر کشورهای جهان ارتباط برقرار کند.
منبر بین‌الملل می‌تواند در داخل کشور برای مخاطبان عرب‌زبان کشورهایی نظیر عراق، بحرین، قطر، عربستان سعودی، کویت و... در حرم‌های مطهر در مشهد، قم و سایر مضاجع شریف ایران هم انجام شود.

 مشاهده فیلم راهنما

منبر نوجوان

گفت‌وگوی عالمانه با نوجوان

نوجوان امروز، نماینده نسلی است که کم‌تر اهل شنفتن نصیحت است، اما آن منبری‌ای که می‌داند با این مخاطب پیچیده چگونه سخن بگوید تا قانع از پای منبرش بلند شود، بر یک کار تربیتی استوار است و این منبر را کسانی با تخصص سراغش رفته‌اند که با اصل اقناع به خوبی آشنایند.
سخنرانی برای نوجوانان، الزاماً منبر نوجوان نیست و گفت‌وگوی دوسویه و درگیر کردن ذهن و خیال مخاطب با مسائل دوران نوجوانی مهم است.
توجه به مسائل تخصصی حوزه نوجوانی، مثل بلوغ، دوست‌یابی، اختلاط با نامحرم و از این قبیل موضوعات می‌تواند یک منبر ویژه نوجوانان را شکل دهد.

 مشاهده فیلم راهنما

منبر خانواده

منبر مؤثر برای سه‌گانه پدر و مادر و فرزند

بعضی از اهل منبر درباره مقوله‌های مهمی مثل مقدمات پیش از ازدواج، حین آن و پس از آن، اعم از همسرگزینی، روابط زوجین با خانواده‌ها، فرزندآوری و تربیت آنان، تخصصی سخن می‌گویند و منبرشان از قصه و حکایت، فاصله دارد. کسی که می‌تواند در سه ضلع پدر، مادر و فرزندان، کلام راهگشا به زبان جاری کند، می‌تواند نامش را در این رشته ثبت کند.
منبر خانواده را نمی‌شود در جایی غیر از هیأت برگزار کرد. بنابراین، منبر‌هایی که در محیط و فضایی غیر از هیأت، مثل فرهنگسراها، موسسات روانشناسی، سازمان‌های تربیتی و انجمن‌های خانه و خانواده برگزار می‌شود، پذیرفته نیست.

 مشاهده فیلم راهنما

بانوان سخنران

سخنرانی از بانوان برای خانم‌ها

مهم‌ترین شرط برای بانوان سخنران، سخن گفتن خانم‌ها در جمع خانم‌هاست؛ وگرنه می‌شود تمام موضوعات و مقوله‌هایی را که برای منبر آوردیم در این بخش هم جمع کنیم. بانوی سخنرانی که می‌تواند درباره خانواده، مسائل تربیتی نوجوان و جوان و هر موضوع اجتماعی ـ فرهنگی صحبت کند، لازم نیست در رشته‌های دیگر ثبت‌نام و شرکت کند.
موقعیت و جایگاه منبر بانوان سخنران باید هیأت باشد و سخنرانی‌های دانشگاهی، ارائه‌های علمی یا نشست‌ها و کنگره‌های تخصصی مورد پذیرش نخواهد بود. به همین دلیل، اگر سخنرانی بانوان در هیأت باشد، مخاطب آنان، بانوان هستند و آقایان در آن جلسه، مستمع نخواهند بود.

 مشاهده فیلم راهنما

مدیر هیأت

عمود خیمه هیأت

«مدیر هیأت» گرداننده اصلی اجزاء و ارکان اصلی هیأت است و بقیه عناصر این کار جمعی، فعالیت‌ها و برنامه‌هایشان را با او هماهنگ می‌کنند.
مدیر هیأت برای جزء جزء آن،‌ طراحی و برنامه دارد و محتواهای ارائه شده، چه به صورت پیام‌های شنیداری و چه به شکل محتوای رسانه‌ای و بصری همه و همه با نظر و ذوق او طراحی شده‌اند.
اخلاق جمع‌گرایانه، توان مدیریتی، روش‌های ارائه محتوا و... همه در سنجش یک مدیر هیأت دخالت مستقیم خواهند داشت. نکته مهم آن‌که ثبت‌نام فقط محدود به شخص مدیر هیأت نیست و اعضاء هم می‌توانند او را معرفی و ثبت‌نام کنند.

 مشاهده فیلم راهنما